Óäèðäëàãûí øèéäâýð
ãàðãàëò
“Øèéäâýð ãàðãàæ ñóðà õíü õ¿í á¿ðä õýðýãòýé÷
óäèðäàã÷èéí õóâüä îíöãîé ÷óõàë þì”
- Øèéäâýð ãàðãàëò ò¿¿íèé ìºí ÷àíàð
- Øèéäâýðèéí òºðºë, àíãèëàë òºâøèí
- Øèéäâýð ãàðãàõ îð÷èí íºõöºë , øèéäâýð ãàðãàëòûí ¿å øàò
- Øèéäâýð ãàðãàëòûí àðãóóä
1.
Øèéäâýð ãàðãàëò ò¿¿íèé ìºí ÷àíàð
Øèéäâýð ãàðãàëò
ãýäýã íü ¿éë àæèëëàãààíû îëîí ÷èãëýë õóâèëáàðûí äóíäààñ àëü îíîâ÷òîéã íü ñîíãîí
àâàõ ¿éë ÿâö þì. Áèçíåñèéí øèéäâýð ãàðãàëòûí ¿íäñýí 2 õàíäëàãà áàéäàã.
Øóãàìàí ñýòãýëãýý: øèéäâýð
ãàðãàëòûí õàìãèéí ýíãèéí õàíäëàãà áºãººä ýíý íü àñóóäàë á¿ð ãàíöõàí øèéäýëòýé
íýãýíò ãàðñàí øèéäýë íü äàíäàà õ¿÷èí òºãºëäºð ººð÷ëºãäºõ áîëîìæã¿é ìºí òóõàéí
àñóóäëûã õèð çýðýã ñàéí øèéäâýðëýñíýýð ò¿¿íèé ¿ð ä¿íã ¿íýëäýã ãýæ ¿çäýã. Ýíý íü
àñóóäëûã õýò õÿëáàð÷èëæ øóãàìàí ñýòãýëãýýãýýð àâ÷ ¿çýæ îð÷íû ººð÷ëºëò
øèéäâýðèéí õ¿ðýýíèé ìºí ÷àíàðûí òàëûã îðõèãäóóëäàã òàëòàé.
Ñèñòåìèéí
ñýòãýëãýý: àñóóäàë íàðèéí òºâºãòýé áºãººä òîäîðõîé íºõöºë áàéäàëòàé
õîëáîîòîé, øèéäýë íü òóõàéí àñóóäàëä íºëººëººä çîãñîõã¿é áàéãóóëëàãàä
íºëººëäºã. ̺í øèéäâýð íü íºõöºë áàéäàë ººð÷ëºãäºõºä äàãàæ ººð÷ëºãäºæ, øèíý
øèéäâýð ãàðãàõ áîëîìæ, íºõöºëèéã á¿ðä¿¿ëäýã. Èéìä øèéäâýðëýõ ãýæ áóé àñóóäëûã
áàéãóóëëàãûí á¿õ íýãæ õýñýã, õàðèëöàí õàìààðàë á¿õèé îáúåêòóóäòàé õîëáîîòîéãîîð
àâ÷ ¿çýõ õýðýãòýé ãýæ ¿çäýã. Ýíý õàíäëàãà íü àñóóäëûã øèéäâýðëýõ îð÷èí ¿åèéí
õàíäëàãà þì.
Øèéäâýð ãàðãàõàä íºëººëºõ õ¿÷èí ç¿éë¿¿ä:
Øèéäâýð ãàðãàõàä
íºëººëäºã îëîí õ¿÷èí ç¿éë áàéäàã. Òóõàéëáàë:
·
Àñóóäëûí á¿òýöëýãäñýí áàéäàë: Õýðýâ
àñóóäàë íü ñàéí á¿òýöëýãäñýí áàéâàë ýíãèéí õóóëü ä¿ðìèéã àøèãëàí øèéäâýðëýõ
áîëîìæòîé áàéäàã.
·
Àç òóðøèëò: Øèéäâýð ãàðãàã÷ íü àñóóäëûã
íàðèéâ÷ëàí ñóäàëæ ò¿¿íèé ¿ð äàãàâàð ýðñäýëèéã òîîöîîëæ áàéõ õýðýãòýé. Àìæèëòûí
ìàãàäëàë 100% èàñ áàãà áàéõ ¿åä àç òóðøèëò áèé áîëíî.
·
Òîäîðõîéã¿é áàéäàë: Ýíý íü øèéäâýð
ãàðãàã÷èä áàéãàà ìýäýýëë¿¿ä íü õàíãàëòã¿é áàéõ ÿâäàë þì. Ìýäýýëëèéí òîäîðõîéã¿é
áàéäëààñ ¿¿ðýã øèéäâýð îíîâ÷òîé áàéõ ìàãàäëàë èõýñíý.
·
Ǻðºë人í: Øèéäâýð ãàðãàã÷äûí ñàíàë
áîäîë çºðºëäñºíººñ àñóóäëûã øèéäâýðëýõýä õ¿íäðýëòýé íºõöºë áàéäàë ¿¿ñ÷ áîëíî.
·
Õóâü õ¿íèé ¿íýò ç¿éë, áàéãóóëëàãûí
ñî¸ë: Àëèâàà øèéäâýð íü õóâü õ¿íèé ýðõýìëýäýã ç¿éëýýñ øàëòãààëæ áîëíî. ̺í
áàéãóóëëàãûí òîãòñîí äýã ñî¸ëîîñ õàìààð÷ øèéäâýð ÿíç á¿ðèéí áàéäëààð ãàðäàã.
·
Õàìò îëíû øèéäâýð: Îð÷èí ¿åä õ¿í äàí
ãàíöààðàà àñóóäëûã øèéäâýðëýõã¿é õàìòûí øèéäâýð ãàðãàõ õàíäëàãà àæèгëàãäàæ áàéíà. Ýíý íü ãàðàõ øèéäâýðò îëîí òàëûí à÷
õîëáîãäîëòîé áàéäàã.
·
Á¿òýýë÷ øèíèéã ñàíàà÷ëàõ áàéäàë: ¯ð
àøèãòàé øèéäâýð ãàðãàõûí òóëä àñóóäàëä á¿òýýë÷ýýð õàíäàæ øèíý ñîðãîã áàéäëûã
ýðýëõèéëæ áàéõ íü ç¿éòýé.
2.
Øèéäâýðèéí òºðºë, òºâøèí
Óäèðäëàãûí
øèéäâýð¿¿äèéã àñóóäëûí øèíæ, á¿ðäýë, øèéäâýðëýãäýõ íºõöºë, áîëîìæîîñ íü
õàìààðóóëàí 3 àíãèëäàã.
1.
Á¿ðýí á¿òýöëýãäñýí øèéäâýð
2.
Õàãàñ á¿òýöëýãäñýí
3.
Á¿òýöëýãäýýã¿é
Á¿ðýí á¿òýöëýãäñýí øèéäâýð: àñóóäëûã
øèéäâýðëýõ ¿éë ÿâö õÿëáàð õýðýãæèëòèéí ¿ð ä¿í íü òîäîðõîé áóþó á¿õ ç¿éë íü
ñòàíäàðò÷èëàãäñàí áàéäàã øèéäâýð þì. ªºðººð õýëáýë òóõàéí àñóóäëûã áàéãóóëëàãûí
ä¿ðýì æóðàì áîäëîãûí õ¿ðýýíä øèéäâýðëýõ áîëîìæòîé ãýñýí ¿ã. Ýíý íü ìåíåæåðèéí
¿éë àæèëëàãààíä áàéíãà äàâòàãäàæ áàéäàã øèéäâýð ãàðãàõ óð ÷àäâàð áàãà øààðääàã
îíöëîãòîé.
Á¿òýöëýãäýýã¿é øèéäâýð: àñóóäëûã
øèéäâýðëýõ ¿éë ÿâö íü ñòàíäàðò÷èëàãäààã¿é áàéäàã áºãººä òóõàéí àñóóäàë íü
òîäîðõîé õ¿ðýý õÿçãààðò áàðèãääàãã¿é. Á¿òýöëýãäýýã¿é àñóóäëûí õóâüä õóâü õ¿íèé
çºí ñîâèí òóðøëàãà íü øèéäâýð ãàðãàëòûí ¿íäýñ áîëäîã. Ýíý òºðëèéí àñóóäàëä
áàéãóóëëàãûí çîðèëãûã òîäîðõîéëîõ øèíý á¿òýýãäýõ¿¿í ¿éë÷èëãýý áèé áîëãîõ
õ¿ì¿¿ñèéã èäýâõèæ¿¿ëýõ øèéäâýð¿¿ä îðíî.
Õàãàñ á¿òýöëýãäñýí øèéäвýð: ýíý íü
á¿òýöëýãäñýí á¿òýöëýãäýýã¿é àñóóäëûí õîîðîíä îðøèæ áàéäàã. Èéìä øèéäâýðèéí
õóâüä çîðèëãî íü òîäîðõîé áàéõ áºãººä øèéäâýð ãàðãàëòûí ÿíç á¿ðèéí àðãûã
õýðýãëýñíýýð îíîâ÷òîé øèéäâýðò õ¿ð÷ áîëäîã.
Ìåíåæåð¿¿äèéí øèéäâýð ãàðãàõ õàíäëàãààð
íü øèéäâýðèéã áàñ àíãèëæ áîëíî.¯¿íä:
1.
Ǻí áèëãèéí øèéäâýð: ýíý íü çºâ ãýñýí
ñýðëèéí ¿íäñýí äýýð õèéãäñýí ñîíãîëò þì. Øèéäâýð ãàðãàã÷ õóâèëáàðóóäûã
õàðüöóóëàëã¿é çºí áèëýãòýý íàéäàí ñîíãîëò õèéäýã. Çàðèì òîõèîëäîëä ìåíåæåð ÿìàð
øèéäâýð ãàðãàõàà ìýäýõã¿é ¿åäýý èéì øèéäâýð ãàðãàõ òîõèîëäîë àìüäðàëä îëîí áèé.
2.
Ýðýãö¿¿ëýëä ¿íäýñëýñýí øèéäâýð: ýíý íü
ìýäëýã õóðèìòëóóëñàí òóðøëàãà äýýðýý ¿íäýñëýí ãàðãàñàí ñîíãîëò þì. Áîëîìæèò
õóâèëáàðóóäààñ ñîíãîëò õèéõèéí ºìíº òóõàéí àñóóäàëòàé àäèë òºñòýé ÿâäàë ºìíº íü
òîõèîëäîæ áàéñíûã õàðãàëçàí ¿çýæ øèéäâýð ãàðãàäàã.
3.
Îíîâ÷òîé øèéäâýð: ýíý øèéäâýð íü
ýðãýö¿¿ëýëä ¿íäýñëýсэí øèéäâýðèéã
áîäâîë ºìíºõ õóðèìòëóóëñàí òóðøëàãûã ãîë áîëãîäîãã¿é. ªºðººð õýëáýë ¿¿ññýí
ñîíãîëò õèéõ áîëîìæ, ¿ð ä¿í çýðãèéã õîñëóóëàí õàìãèéí îíîâ÷òîé øèéäýëä õ¿ðäýã.
Øèéäâýð ãàðãàëòûí òºâøèí
Áàéãóóëëàãûí
øèéäâýð ãàðãàëòûã äàðààõ 3 òºâøèíä àâ÷ ¿çäýã.
·
Ñòðàòåãèéí øèéäâýð: ýíý íü áàéãóóëëàãûí
¿éë àæèëëàãààã îð÷èíòîé õýðõýí çîõèöóóëàõ òàëààðõ àñóóäëûã àãóóëæ áàéäàã áºãººä
áàéãóóëëàãûí õýìæýýíèé çîðèëãî çîðèëò, ÷èãëýëèéã òîäîðõîéëäîã øèéäâýð¿¿ä þì.
·
Òàêòèêèéí øèéäâýð: ñòðàòåãèéí
øèéäâýðýýñ àðàé äîîä òºâøèíä ãàðäàã áºãººä ñòðàòåãèéí áîäëîãî çîðèëòûã
õýðýãæ¿¿ëýõ õóâèëáàðóóäûí õ¿ðýýíä èõýâ÷èëýí ãàðäàã.
·
¯éë àæèëëàãààíû øèéäâýð: ýíý øèéäâýðèéã
áàéãóóëëàãûí äîîä òºâøíèé ìåíåæåð¿¿ä ãàðãàõ áºãººä òàêòèêèéí øèéäâýðèéí
õýðýãæèëòèéí òàë äýýð èõýâ÷ëýí òºâëºðäºã.
3.Øèéäâýð ãàðãàõ
íºõöºë, øèéäâýð ãàðãàëòûí ¿å øàò
Àëèâàà øèéäâýð
äàðààõ 3 íºõöºëä ãàðäàã. Òýäãýýð íü:
1.
Òîäîðõîé íºõöºë
2.
Ýðñäýëòýé íºõöºë
3.
Òîäîðõîéã¿é íºõöºë
Òîäîðõîé íºõöºëä
øèéäâýð ãàðãàõ íü: òîäîðõîé áàéäàë ãýäýã íü ìåíåæåð¿¿ä øèéäâýðèéí
õóâèëáàðóóä áîëîí òýäãýýðòýé õîëáîãäîõ íºõöºë ãàðàõ ¿ð ä¿íãèéí òàëààð
ìýäýýëýëòýé áàéõ ÿâäàë þì.
Ýðñäýëòýé íºõöºëä
øèéäâýð ãàðãàõ: øèéäâýð ãàðãàëòûí õàìãèéí ò¿ãýýìýë íºõöºë íü ýíý þì.
Ýðñäýëòýé íºõöºëä õóâèëáàð á¿ð òîäîðõîé áàéõ áºãººä ò¿¿íèé áîëîìæèò ¿ð ä¿í,
ãàðàõ àëäàãäëûí ìàãàäëàë íü òîîöîîëîãäñîí áàéäàã. ªºðººð õýëáýë ìýäýýëýë
õàíãàëòòàé õèðíýý èðýýä¿éä ãàðàõ ¿ð ä¿í íü õóâèëáàð òóñ á¿ð äýýðýý ººð÷ëºãäºõ ìàãàäëàëòàé áàéõ òîõèîëäîë þì.
Òîäîðõîé áóñ
íºõöºëä øèéäâýð ãàðãàõ íü: ýíý íü òîäîðõîé áàéäëûí ýñðýã áóþó
àëèâàà ¿éë àæèëëàãààã õýðýãæ¿¿ëýõ ¿åä áèé áîëîõ íºõöºë áàéäëûí òóõàé á¿ðýí áóñ
òîäîðõîé ìýäýýëýëã¿é áàéõ ¿å þì.
Óäèðäëàãûí øèéäâýð
ãàðãàëò íü òîäîðõîé ëîãèê äàðààëàë, òåõíîëîãèòîé ¿éë àæèëëàãàà þì. Øèéäâýð
ãàðãàëò íü äàðààõ ¿å øàòóóäûã äàìæèíà.
Øèéäâýð ãàðãàëòûí ¿å øàò
Àñóóäëûã òîäîðõîéëîõ
|
Øèéäâýðèéí
õóâèëáàðóóäûãáîëîâñðóóëàõ
|
Õóâèëáàðóóäûã ¿íýëýõ
|
Õóâèëáàðóóäààñ ñîíãîëò õèéõ
|
Õóâèëáàðûã õýðýãæ¿¿ëæ ¿ð ä¿íã
òîîöîõ
|
1.
Àñóóäëûã òîäîðõîéëîõ ãýäýã íü óã
àñóóäàë áèé áîëñîí øàëòãààíûã òîäîðõîéëíî ãýñýí ¿ã. ªºðººð õýëáýë àñóóäàëä
íºëººëñºí õ¿÷èí ç¿éë¿¿äèéã òîãòîîõ ÿâäàë þì.
2.
Àñóóäëûã øèéäâýðëýõ õóâèëáàð
áîëîâñðóóëíà ãýäýã íü ººðèéí ÷àäâàð òóðøëàãà äýýð ¿íäýñëýí òîäîðõîé
òààìàãëàëóóä äýâø¿¿ëíý ãýñýí ¿ã. Äýâø¿¿ëæ áóé òààìàãëàëûã õóâèëáàð ãýíý. Õóâèëáàðûã óðüä ºìíº èéì àñóóäàëòàé òóëãàð÷ áàéñàí
õ¿ì¿¿ñýýñ àñóóæ ÿðèëöàõ ýñâýë ººðèéí áàéð ñóóðèíààñ õàíäàí øèíý õýëáýðýýð
øèéäýõ ãýñýí 2 ¿íäñýí òîõèîëäëîîð ãàðãàæ èðæ áîëäîã.
3.
Õóâèëáàðóóäûã ¿íýëýõ ãýäýã íü íýãýíò
áèé áîëãîñîí õóâèëáàðóóäààñ õàìãèéí ¿ð àøèãòàéã íü ñîíãîí àâàõûí òóëä
òýäãýýðèéã ¿íýëæ, à÷ õîëáîãäëîîð íü
çýðýãëýõ õýðýãòýé.
4.
Õóâèëáàðóóäààñ ñîíãîëò õèéõ ãýäýã íü õóâèëáàð á¿ðèéí äàâóó ñóë òàëûã
õàðüöóóëàí æèãíýñíèé ¿íäñýí äýýð îíîâ÷òîé ãýæ ¿çñýí õóâèëáàðàà ñîíãîí àâíà.
5.
Õýðýãæ¿¿ëæ ¿ð ä¿íã òîîöîõ íü øèéäâýð
ãàðãàëòûí ¿éë ÿâö íü õóâèëáàðûã ñîíãîñíîîð äóóñãàâàð áîëîõã¿é. Õàðèí ñîíãîñîí
õóâèëáàðûã õýðýãæ¿¿ëæ ýõëýõ ¸ñòîé. Ñàéí øèéäâýðèéã òààðóóõàí õýðýãæ¿¿ëýëò
ìóóòãàäàã òàë áàñ áèé. Èéìýýñ õýðýãæ¿¿ëýõ àæëûã çºâ çîõèîí áàéãóóëàõ íººö¿¿äèéã
õ¿ðýëöýõ¿éö õýìæýýãýýð áýëòãýõ õýðýãæ¿¿ëýõ õóãàöààã òîäîðõîé áîëãîõ õ¿í á¿ðèéí
ã¿éöýòãýõ ¿¿ðãèéã òîãòîîæ ºãºõ áèåëýëòèéã õýðõýí õÿíàõ çýðýã îëîí ¿éë
àæèëëàãààã àâ÷ õýðýãæ¿¿ëýõ øààðäëàãàòàé.
4.
Øèéäâýð ãàðãàëòàíä õýðýãëýãääýã àðãóóä
Óäèðäëàãûí øèéäâýðèéã îíîâ÷òîé áàéëãàõ ¿¿äíýýñ øèéäâýð
ãàðãàëòûí îëîí àðãóóäûã áîëîâñðóóëñààð èðæýý. Óäèðäëàãûí øèéäâýðò áîäèò
áàéäàëòàé àäèëòãàõ çàãâàð÷ëàë, øèéäâýðèéí õ¿ñíýãò, øèéäâýðèéí ñàëàà ìº÷èð áóþó
ìîä, òîãëîîìûí îíîë, øóãàìàí ïðîãðàì÷ëàë, õóãàðëûí öýãèéí øèíæèëãýý, äàðààëëûí
çàãâàð, ýêñïåðòèéí àðãà ãýõ ìýò îëîí àðãûã àøèãëàæ áîëäîã.
Øèéäâýð ãàðãàëòàíä
çàãâàðûã àøèãëàõ íü
Øèéäâýð ãàðãàõàä íºõöºë áàéäëûã çàãâàð÷ëàõ ÿâäàë ºðãºí
áàéäàã. Çàãâàð ãýäýã áîë áîäèò áàéäëûí õèéñâýðëýë þì. Çàãâàðûã áèåò, á¿ä¿¿â÷,
ìàòåìàòèê ãýæ 3 àíãèëäàã.
Áèåò çàãâàð: ýíý íü áîäèò áàéäëûí áàãàñãàñàí ýñâýë
òîìñãîñîí õóóëáàð áºãººä ò¿¿íèé îíöëîã íü áîäèò áàéäàë õ¿ì¿¿ñò øóóä
òºñººëºãääºã ÿâäàë þì.
Á¿ä¿¿â÷ çàãâàð: ýíý íü áîäèò áàéäëûí åðºíõèé
õàíäëàãóóäûã àãóóëñàí çàãâàð þì. Æèøýý íü ãðàôèê, ä¿ðñ, õ¿ñíýãò ãýõ ìýò.
Ìàòåìàòèê çàãâàð: ýíý íü äýýðõ 2
çàãâàðûã áîäâîë èë¿¿ õèéñâýðëýë èõòýé. Áîäèò áàéäàë ò¿¿íèé øèíæ ÷àíàðóóäûã
òîäîðõîé òýìäýãëýãýý àøèãëàí õèéñâýðëýñýí áàéäàã.
Øóãàìàí
ïðîãðàì÷ëàëûí àðãà
Ýíý àðãà íü õÿçãààðëàãäìàë íººöèéã õàìãèéí ºíäºð àøèãòàé
áàéõààð õýðõýí õóâààðèëàõ âý ãýäãèéã øèéäâýðëýõýä àøèãëàäàã. Òóõàéëáàë íººöèéí
çîõèöóóëàëò õèéõ îíîâ÷òîé áàéðøèë îëîõ òýýâýðëýëèéí êàëåíäàð÷èëñàí òºëºâëºãºº
áîëîâñðóóëàõ àæèë÷äûã õóâààðèëàõ ìàòåðèàëûã òýýâýðëýõ á¿òýýãäýõ¿¿íèé
¿éëäâýðëýëèéí òºëºâëºëò õèéõýä àøèãëàäàã.
Õóãàðëûí öýãèéí
øèíæèëãýý
Ýíý íü ¿éëäâýðëýëèéí àøèã àëäàãäëûí øèíæèëãýý õèéõýä
¿íäýñëýãääýã. ªºðººð õýëáýë ¿éëäâýðëýëèéí àøèã ÷ ¿ã¿é àëäàãäàë ÷ ¿ã¿é öýãèéã
õóãàðëûí öýã ãýíý. Òýðõ¿¿ öýãèéã îëæ ò¿¿íýýñ ¿íäýñëýí ÿìàð íºõöºëä àøèã îëæ
áîëîõ âý ãýäãèéã ìýäýõ áîëîìæ îëãîäîã. ¯¿íèéã òîìü¸îëáîë:
Profit- àøèã P-¿íý
TC- íèéò çàðäàë Q- òîî õýìæýý TR- íèéò îðëîãî
TFC- íèéò òîãòìîë çàðäàëVÑ- õóâüñàõ çàðäàë ãýæ òýìäýãëýâýë:
Profit = TR-TC ýíä TR=RõQTC=TFC+VCxQ ýíäýýñ õóãàðëûí öýãèéã îëâîë: íºõöºë íü Profit=0 áóþó TR=TC áàéíà ãýñýí ¿ã. ¯¿íèéã çàäàëæ
áè÷âýë PõQ=TFC+VCxQáîëíî. Ýíäýýñ àøèã ÷ ¿ã¿é àëäàãäàë ÷ ¿ã¿é áàéõ ¿éëäâýðëýëèéí õýìæýý áóþó
õóãàðëûí öýã íü Q(BEP)= TFC\(P-VC) áîëæ áàéíà.
0 comments:
Post a Comment